Czarna herbata

Herbata czarna, nazywana przez znawców również herbatą „dojrzewającą”, to najpopularniejszy, najbardziej lubiany i najczęściej spożywany napój świata. Swój specyficzny smak, wygląd i aromat zawdzięcza specjalnemu procesowi obróbki liści oraz fermentacji, która przebiega w charakterystycznym tylko dla tej grupy herbat procesie „wo dui”. Ten rodzaj herbaty uzyskano w Chinach po raz pierwszy w prowincji Sichuan, w czasach dynastii Ming. Odkryto wtedy, że gdy zieloną herbatę gotuje się na parze, a następnie prasuje, nie tylko zmienia ona swój kolor, ale również staje się odporna na długie przechowywanie i znacznie wygodniejsza w transporcie. W tej postaci herbatę tą sprzedaje się do dziś, zwłaszcza do północno–zachodnich regionów kraju, gdzie stała się ona wręcz tradycyjnym napojem społeczności lokalnych, takich jak Ujgurzy czy Mongołowie.

Suche liście tego rodzaju herbaty są duże, niemal czarne, z brązowawym lub zielonkawym odcieniem. Napar z czarnej herbaty ma ciemny, żółtobrązowy lub czerwonobrązowy kolor oraz bardzo charakterystyczny, nie przypominający żadnego innego, „ziemny” lub „pleśniowy” aromat. Właściwości te czarna herbata zawdzięcza właśnie procesowi „wo dui”, podczas którego ulega ona nieenzymatycznej fermentacji. Poszczególne gatunki herbat „dojrzewających” różnią się tym, ile razy i w którym momencie przeprowadza się ten proces. Tego rodzaju herbaty czarne wytwarza się tylko w Chinach – w Yunnanie, Sichuanie, Hunanie, Hubei, Guangxi i Guangdongu, a także w małych ilościach na Tajwanie. Najczęściej sprzedaje się je w postaci sypkiej, bądź jako herbata prasowana (formuje się je w różne kształty, na przykład miseczek, cegiełek, pereł i wiele innych, w zależności od fantazji autora). Prasowane herbaty czarne można przechowywać bardzo długo, nawet kilkadziesiąt lat. Znawcy mówią, że czarna herbata jest jak wino – im starsza tym lepsza. Długi czas przechowywania sprawia, że herbata ta „dojrzewa” oraz nabiera głębokiego i łagodnego smaku. Ze względu na miejsce wytwarzania i różnice w obróbce herbaty czarne można podzielić na następujące grupy: - czarne herbaty z Hunanu – mają czarne liście, pomarańczowo-żółty napar oraz intensywny zapach sosnowego dymu; - czarne herbaty z Hubei – wytwarza się je z dużych, dojrzałych liści i prasuje w cegiełki. Największą popularnością cieszą się w Mongolii Wewnętrznej; - czarne herbaty z Sichuanu – obejmują bardzo wiele gatunków, sprzedawanych głównie w Tybecie, Qinghai, Gansu i Xinjiangu; - czarne herbaty z Yunnanu – gatunki nazywane łącznie Pu`erh, sprzedawane w postaci sypkiej lub prasowanej; - czarne herbaty z Guangxi – wśród nich znajduje się jedna z najsłynniejszych herbat chińskich – Liubaocha; - czarne herbaty z Guangdongu. Z produkcji wyśmienitych czarnych herbat słyną również inne „herbaciane” państwa. Do najsłynniejszych, bardzo smacznych i cenionych na całym świecie gatunków herbat „dojrzewających” z pewnością można zaliczyć popularne herbaty cejlońskie, najwyższej jakości herbaty indyjskie, wytwarzane głównie w rejonach Darjeeling, Nilgri i Assam, „słoneczne”, afrykańskie herbaty czarne z Kenii, które często są składnikiem wielu mieszanek herbacianych nadających im łagodny, niepowtarzalny aromat i smak oraz niezwykle ceniona przez testerów i blenderów herbata z Bangladeszu, również wykorzystywana do produkcji wysokogatunkowych mieszanek.

Zielona herbata

Zielona herbata to najstarszy, bo liczący sobie ponad 5000 lat oraz najpopularniejszy napój w krajach azjatyckich, szczególnie w Chinach, Japonii, Wietnamie, a nawet Gruzji. Dużą popularnością herbata ta cieszy się również w krajach islamskich, jako że Koran zabrania picia napojów fermentowanych (zielona herbata należy do grupy herbat niefermentowanych, natomiast wszystkie inne rodzaje herbaty różnią się między sobą właśnie stopniem fermentacji liści) oraz w kręgu kultury żydowskiej, gdzie uważana jest za koszerną. W Europie napar z zielonej herbaty nie jest aż tak bardzo lubiany i ceniony ze względu na swój gorzkawy, ziołowy posmak. Obecnie jednak w związku z nastaniem mody na zdrową żywność i medycynę naturalną zielona herbata, która posiada wiele właściwości leczniczych – m.in. chroni przed zawałem serca, stymuluje krążenie, obniża poziom cholesterolu, zmniejsza ryzyko zachorowań na raka, wzmacnia zęby i kości, reguluje procesy trawienne, pomaga w koncentracji, działa pobudzająco i odprężająco – zaczyna być doceniana także przez Europejczyków. Produkcja Wszystkie spośród sześciu głównych rodzajów herbat pochodzą z tego samego gatunku rośliny herbacianej, a różnią się jedynie metodą i stopniem przetworzenia. Aby otrzymać herbatę zieloną, podczas produkcji świeżo zebrane liście pozostawia się do przeschnięcia i poddaje obróbce cieplnej, co powstrzymuje fermentację. Następnie zwija się je ręcznie i suszy w ciepłym powietrzu. Dzięki zastosowaniu takiej obróbki, liście zachowują zielony kolor, aromat najbardziej zbliżony do naturalnego, a także dużo większą zawartość witaminy C niż inne rodzaje herbat. Przyrządzanie

Dzięki zastosowaniu odpowiedniej technologii produkcji, liście tej niefermentowanej herbaty pozostają zielone oraz zachowują prawie wszystkie właściwości lecznicze świeżych liści herbacianych. Dobrze przyrządzony napar z zielonej herbaty ma żółtozielony kolor, jest niezwykle aromatyczny, ma delikatny, ziołowy smak zawierający w sobie jednocześnie nuty słodkie i gorzkie. Przy parzeniu każdego rodzaju herbaty, tak więc i zielonej, najważniejsze jest to, aby pamiętać o zastosowaniu starej, chińskiej reguły, która mówi że „…herbata odda wszystko, co w niej tkwi, jeśli otrzyma wszystko czego potrzebuje”. Dlatego też należy zwracać szczególną uwagę na jakość wody (najlepsza jest źródlana lub przefiltrowana), ilość wsypywanych do czajniczka liści, temperaturę wody i czas parzenia. Aby przygotować wyśmienitą herbatę zieloną, należy pamiętać o tym, że nie parzy jej się wrzątkiem tak jak herbaty czarne i czerwone, lecz przegotowaną wodą o temperaturze 60-85ºC. Mocniejsze gatunki zielonej herbaty, mające zdecydowany smak, zalewa się wodą o temperaturze 75-90ºC, natomiast te delikatniejsze wodą od 60-75ºC. Zalanie tego rodzaju herbaty wrzątkiem powoduje, że napar staje się żółtawy i mętny oraz gorzki i cierpki w smaku. Zieloną herbatę parzymy przez 3-4 minuty. Trzeba jednak pamiętać o głównej zasadzie przyrządzania naparu herbacianego, która mówi, że herbata parzona do 3 minut posiada właściwości pobudzające, natomiast ta parzona ponad 3 minuty działa relaksująco. Jeśli chodzi o ilość herbacianych liści potrzebnych do przygotowania dobrego napoju to przyjmuje się, że na jedną filiżankę wsypujemy ich tyle, ile zmieści się na małej łyżeczce. Zielona herbata to najpopularniejszy w Chinach i na Tajwanie rodzaj napoju. Produkuje się go tam i spożywa znacznie więcej niż w jakimkolwiek innym zakątku świata. Ta grupa herbat obejmuje również największą ilość gatunków, różniących się między sobą zarówno wyglądem zewnętrznym, jak i smakiem, aromatem czy jakością. Część z nich jest aromatyzowana, głównie kwiatami jaśminu i lotosu, co jeszcze zwiększa ilość dostępnych gatunków i ich różnorodność. Obecnie na świecie wytwarza się rocznie około 600 000 ton zielonej herbaty, z czego około 75% w Chinach, co czyni z Kraju Środka potentata w dziedzinie produkcji tego rodzaju herbaty. Chińska herbata eksportowana jest do ponad 80 państw na całym świecie. Głównymi importerami są Maroko, kraje byłej Wspólnoty Niepodległych Państw, Japonia i USA.

Herbata czerwona

Herbaty czerwone, zwane całkowicie fermentowanymi, charakteryzują się wysokim stopniem fermentacji – powyżej 80%. Liście jej mają ciemny, czerwonobrązowy, nawet prawie czarny kolor, natomiast przygotowany z nich napar odznacza się niezwykle głęboką, czerwoną barwą. Gdy porównujemy chińskie czerwone herbaty (na zachodzie zwane czarnymi) z indyjskimi i cejlońskimi okazuje się, że te z Kraju Środka są mniej ostre w smaku i wyróżniają się łagodnością, aksamitnością i bogatym, lekko korzennym aromatem.

Proces produkcji czerwonej herbaty, a zwłaszcza obróbka końcowa, jest dość skomplikowany. Fermentację, w przypadku tego rodzaju herbaty zwaną „wo hong”, poprzedza zwijanie, dzięki czemu przemiany enzymatyczne w liściach ulegają przyspieszeniu. To właśnie zastosowanie tego typu technologii obróbki sprawia, że herbata ta nabiera charakterystycznych dla siebie właściwości: łagodnego, miodowego smaku, korzennego aromatu oraz czerwonego koloru naparu. Często spotkać możemy się również z aromatyzowanymi herbatami czerwonymi.

Herbaty czerwone wytwarzano w Chinach już od XVII wieku, kiedy to w Chong`anie w prowincji Fujian po raz pierwszy uzyskano jeden z typów tej herbaty zwany „xiao zhong hong cha”. Obecnie ten rodzaj herbaty stał się tak popularny (zwłaszcza w Europie i w Stanach Zjednoczonych), że prawie wszystkie „herbaciane” prowincje wyspecjalizowały się w jego produkcji. Dopiero w XIX wieku powstały pierwsze, znajdujące się poza Chinami ośrodki wytwarzające czerwoną herbatę (założono je w Indiach i na Cejlonie). Obecnie produkuje się tam przede wszystkim, cieszące się dzisiaj na świecie największą popularnością, czerwone herbaty łamane.

W przeciwieństwie do innych krajów wytwarzających herbatę, Chiny specjalizują się głównie w produkcji różnorakich gatunków i odmian herbat zielonych, co związane jest przede wszystkim z gustami samych Chińczyków, pijących prawie wyłącznie zielone herbatki. Herbat czerwonych wytwarza się w Kraju Środka znacznie mniej, a i tak większość przeznaczona jest na rynki zagraniczne – w herbacianym eksporcie dominują czerwone herbaty, które uwielbiane są przez mieszkańców zachodu. Dużą część wytwarzanych w Chinach herbat czerwonych stanowią herbaty łamane, produkowane tam od lat 50 XX wieku.

Wśród herbat czerwonych wyróżnia się – ze względu na sposób produkcji i jakość – trzy podstawowe typy, występujące w wielu gatunkach i odmianach:
- xiao zhong hong cha – ten typ herbaty ma charakterystyczny zapach powstający podczas wędzenia w dymie z sosnowego drewna. Wytwarza się go tylko w Fujianie.
- gong fu hong cha – to najpopularniejszy w Chinach typ herbaty czerwonej, produkowany głównie w Anhui, Yunnanie, Fujianie, Hubei, Hunanie, Jiangxi i Sichuanie. Obecnie nie wytwarza się go poza Chinami.
- hong sui cha – to herbaty łamane, które po zwijaniu a przed fermentacją poddawane są maszynowemu cięciu, dzięki czemu ich liście są bardzo drobne. Wytwarza się je w Yunnanie, Guangdongu, Hainanie, Guangxi, Guizhou, Hunanie, Hubei, Sichuanie i Fujianie. Proces produkcji tego typu herbaty jest prawdopodobnie jedynym, który Chińczycy przejęli od obcokrajowców.

Herbata z mlekiem

Herbata z mlekiem jest dosyć kontrowersyjnym napojem w Polsce. To co jest czymś naturalnym dla Anglików, u nas często spotyka się z reakcją "fuuuuj". :) Osobiście nie rozumiem też odrzucenia niektórych do herbaty z mlekiem, bo bardzo chętnie taką piję. Należy zwrócić tylko uwagę na to, że kompletnie nie nadaje się do mieszania z mlekiem herbata inna niż czarna (czerwona, zielona, biała, żółta i oolong), choć jest to znów tylko moje subiektywne odczucie i może komuś to posmakuje. :)

Uważam, że w kwestii herbaty warto eksperymentować i próbować, szukać nowych smaków. Nie wiesz jak smakuje herbata z mlekiem? Nie mów, że jest to coś niedobrego, tylko spróbuj!  

Jak przygotować herbatę z mlekiem? Jest kilka kwestii, które trzeba przestrzegać aby dostać dobry napar herbaty z mlekiem. Przede wszystkim mleko powinno być gorące kiedy dodajemy je do herbaty. Aby nie brudzić garnka, można je podgrzać w kubku, w mikrofalówce. Drugim warunkiem jest dodanie mleka po zaparzeniu herbaty, sprawi to, że nasz napar osiągnie pełniejszy smak. Trzecim, choć nie koniecznym jest używanie mleka przynajmniej 2%, a najlepiej 3,2%, które smakuje zdecydowanie lepiej i nada herbacie z mlekiem aksamitności.

Ciekawostką związaną z mlekiem i herbatą jest tak zwana mleczna herbata (milky tea). Jest to herbata oolong (烏龍), produkowana metodą, która nadaje jej właśnie mlecznego aromatu oraz aksamitnego smaku. Nie jest ona (jak niektórzy uważają) traktowana parą z mleka. :)

Herbata mleczna oolong milky.

Na koniec tego krótkiego wpisu pozostaje mi życzyć wam jak zwykle smacznego!

Herbata z rumem

Leje deszcz, a Ty jesteś akurat na zewnątrz zamiast siedzieć w fotelu przy oknie i czytać książkę pod kocem. Jeszcze kilkaset metrów do domu i będziesz mógł wrzucić z siebie mokre ubrania, założyć suchutki, ciepły sweter i zaparzyć... co jak nie herbatę z rumem? :) Coraz częściej ludzie łączą herbatę z różnymi alkoholami, tworzą wymyślne drinki, ale według mnie nic tak nie rozgrzewa i wspaniale nie smakuje jak gorąca herbata z rumem. Przyznam się, że nie zawsze piję ją aby się rozgrzać :) pro prostu smakuje mi takie połączenie. Ważne jednak jest to jakiej herbaty użyjemy aby przyrządzić ten przysmak. Można co prawda użyć najtańszej ekspresówki z marketu, ale moim zdaniem jest to profanacja. Potrzeba dobrej, esencjonalnej herbaty. Doskonały jest do tego assam. Nie każdy ma pod domem herbaciarnie, czy chce robić zakupy w internetowym sklepie z herbatą (choć najlepiej jest właśnie w takich miejscach zaopatrywać się w herbatę), dlatego od biedy można użyć esencjonalnej herbaty liściastej typu Oskar albo Bio-Active.

Najlepszy do herbaty z rumem byłby assam tego rodzaju.

Gdy mamy już herbatę, wystarczy zagotować wodę, zalać około łyżeczkę suszu wrzątkiem i parzyć przez jakieś 3 minuty. WAŻNE - rum dodaj dopiero po zaparzeniu się herbaty, inaczej herbata nie będzie mogła odpowiednio się zaparzyć i dostaniemy gorszy napar. Ja piję właśnie taką herbatę z rumem, bez innych dodatków, ale doskonale sprawdzają się tutaj cukier, cytryna, przyprawy korzenne czy miód (te dodatki również należy dodać do herbaty PO PARZENIU). Życzę wszystkim smacznego! :)